37. Umba Battalu Bere Kanchalla, Noduva Kannadi Bere Kanchalla - Basavanna

కన్నడ వచనం 

ಉಂಬ ಬಟ್ಟಲು ಬೇರೆ ಕಂಚಲ್ಲ
ನೋಡುವ ಕನ್ನಡಿ ಬೇರೆ ಕಂಚಲ್ಲ
ಭಾಂಡ ಒಂದೇ ಭಾಜನ ಒಂದೇ
ಬೆಳಗೇ ಕನ್ನಡಿ ಎನಿಸಿತ್ತಯ್ಯಾ
ಅರಿದಡೆ ಶರಣ ಮರೆದಡೆ ಮಾನವ
ಮರೆಯದೆ ಪೂಜಿಸು ಕೂಡಲಸಂಗನ.

తెలుగు లిపిలో 

ఉంబ బట్టలు బేరె కంచల్ల 
నోడువ కన్నడి బేరె కంచల్ల 
భాండ ఒందే భాజన ఒందే 
బెళగే కన్నడి ఎనిసిత్తయ్య  
అరిదడె శరణ, మరెదడె మానవ 
మరెయదె పూజిసు కూడలసంగన

తెలుగు వచనం 

తినే కంచము వెరే కంచుగాదు, చూసే అద్దము వేరు కంచుగాదు 
భాండము ఒకటే, భాజనమూ ఒకటే - మెరిస్తే అద్దమనిపిస్తుంది 
తెలిసుకొన్నవాడు శరణుడు, మరచినవాడు మానవుడని 
మరువక పూజించు కూడలసంగముని 

వచనకర్త ఆంతర్యం 

లోకంలో మానవులందరూ ఒకటే అని గుర్తెరగి, భక్తితో శివుని పూజించు వాడే నిజమైన శరణుడు!!

విశ్లేషణ 

ప్రపంచములోని విషయములన్ని శివుని నుండే పుట్టాయని నమ్ముతారు వీరశైవులు. ప్రతీ జీవునిలో ప్రేరకుని రూపంలో ఉండేది మహేశ్వరుడని విశ్వసిస్తారు. మరి జీవునికి శివునికి తేడా లేదా?  నేను శివున్నైతే శివునిలా నాకు శక్తులు లేవే? వంటి ప్రశ్నలు వస్తాయి. వీటిని వీరశైవము ఈ విధంగా వివరిస్తుంది- 
ప్రతీ జీవుడు శివుని అంశే అయినా, జీవున్ని అవిద్య అనే మాయ కప్పి ఉంచుతుంది. ఈ మాయ ప్రభావమువల్ల నేను అల్పున్ని (చిన్నవాన్ని) అన్న అపోహలో జీవుడు ఎన్నోజన్మలుగా పుడుతూ చస్తూ అలవరచుకుంటాడు - చీమై పుడితే చీమనని, ఏనుగై పుడితే ఏనుగునని, మనిషై పుడితే మనిషినని భ్రమిస్తూ తన స్వస్వరూపమైన శివున్ని మరచిపోయి ఉంటాడు. ఈ అవిద్యను తొలగించు కోవాలంటే ముందు "నేనెవరిని?" అనే కుతూహలము కలగాలి. అది కలిగిననాడు మనిషి ఆధ్యాత్మిక మార్గంలో ఆత్మజ్ఞానం వైపు ప్రయాణిస్తాడు. గురువు దానిని ప్రేరేపిస్తాడు, చేయి పట్టుకు నడిపిస్తాడు. అయితే ఈ జ్ఞానము కేవలము పుస్తకము చదివో, కేవలం ఎవరో చెబితే నేర్చుకొనేది కాదు. అనుభవ పూర్వకంగా కలగాలి. ఉదాహరణకు పుస్తకాలు చదివి పరీక్ష వ్రాస్తే వైదుని (doctor) పట్టా ఇచ్చెయ్యరుగా? ముందు ఐదారు సంవత్సరాలు ఒక్కొక్క తరగతిలో ఉంచి పొందవలసిన విద్య నీర్పుతారు.  అనుభవం కలగడానికి కొన్నాళ్ళు వైద్యశాలలో పనిచేయిస్తారు. ఆచరణాత్మకంగా నేర్పిస్తారు. సరిగ్గా వైద్యం చేస్తే అప్పుడు వైద్యునిగా గుర్తిస్తారు. పట్టా ఇస్తారు. ఈ మార్గంలో ఆ వ్యక్తికీ అనుభవముద్వారా వైద్యము యొక్క జ్ఞానము కల్గుతుంది. 
అదే విధంగా నేనే శివున్ననే లింగంగా సామరస్య భావము, ఐక్య భావము కలగాలంటే చాలా కష్టపడి ఆచరణయుక్తంగా అష్టావరణములు, పంచాచారములను పాటించి, షట్ స్థలములనే వివిధ తరగతులలో ఉంటూ క్రమంగా శివైక్య భావాన్ని అనుభవపూర్వకంగా (with experience) పొందవలసి ఉంటుంది. అలా పొందెడి వారు, లేదా ఎరిగి అటువంటి మార్గంలో ప్రయాణం చేస్తున్నవారు శరణులు అని పిలవ బడతారు. 

నిత్యమూ పదును పట్టి నున్నగా చేస్తే కంచు అద్దముగా మెరుస్తుంది.  (ఆ కాలంలో అద్దము కంచుతోనే తయారు చేసేవారు). తినే కంచాన్ని కంచుతో చేసినా అంతగా మెరవదు - కారణం దాని ఉపయోగము వేరు; కానీ దాన్ని నున్నగా చేస్తే అదికూడా అద్దముల మెరుస్తుంది కదా. కంచానికి, అద్దానికి  లక్షణాలు ఉపయోగాలు వేరైనా వాడే ముడి పదార్థము మాత్రము కంచే. 

మనుషులు కూడా ఏంతో మంది ఉంటారు. వారిలో శివభక్తిలో మునిగి, లింగాంగ సామరస్యమును పొంది, ప్రతీ జీవునిలో మహేశ్వరుడే ప్రేరకుడై ఉంటాడని తెలుసుకుని ఎరిగి ప్రవర్తించే జీవుడు శరణుడవుతాడు. ఇలాంటి శరణుడు రాయిని, వజ్రాన్ని సమానంగా చూస్తాడు. మట్టిని బంగారాన్ని ఒకే విధంగా చూస్తాడు.  అందరిని సమంగా ఆదరిస్తాడు, అందరితో సమంగా వ్యవహరిస్తాడు. రకరకాల పాత్రలరూపంలో ఉన్నా కుండలన్నింటికీ ముడి పదార్థం మట్టే, అలానే ప్రపంచానికి ముడిపదార్థం శివుడని అని గ్రహించి ప్రతి వస్తువులో శివున్ని చూడడం అనుభవపూర్వకంగా నేర్చుకుని, నిత్యం శివానందంలో మునిగి తేలుతూ, ఎరుకతో తిరిగే అవస్థ శరణులు పొందుతారు. ఇలా ఎరుగక తిరిగే వారు, సత్యాన్ని మరచి తిరిగేవారు అంటే మనలాంటి వారు, మామూలు మనుషులు.  

అద్దము మెరిసి స్వస్వభావాన్ని ప్రతిబింబింపజేస్తుంది. అదే విధంగా జ్ఞాని అయిన మనిషి శరణునిగా మెరుస్తూ, జ్ఞానాన్ని ప్రతిబింబింపజేస్తుంటాడు. ఈ జ్ఞానము ఇతరులకు ఉపయుక్తమై, మార్గదర్శకమై, శివుని ఆజ్ఞగా లోకాన్ని నడిపించే పథమవుతుంది. శివశరణుల అద్దము నుండి వెలువడిన వచనములే ఈనాటికీ మనకోసమై ప్రతిబింబించే జ్ఞానము. 

అయితే ఇంత జ్ఞానము ఉన్న శరణులు నిరాడంబరులై, ఎలాంటి అహంకారము లేక, ఇతరులనుండి ఎటువంటి ఆపేక్ష లేక అందరిపై సమాన భావం కలిగి ఉంటారు. మేము జ్ఞానాన్ని పంచుతున్నాము మా కళాశాలకు ఇంత రుసుం చెల్లించండన్నట్లు, ఆశ్రమాలను ఏర్పాటు చేసుకుని విరాళాలతో డంబాచారం చేసే నేటి సన్యాసులను శరణులని భ్రమ పాడేరు సుమా! 

శరణులుగా మారాలనుకునే మనుషులు, అన్ని జీవులలో అభేద్య భావముతోనే శివున్ని పూజించాలనేది బసవన్న ఉవాచ. 

శరణు శరణార్థి!!

36. Chakorange Chandramana Belakina Chinte - Basavanna

కన్నడ వచనం 
ಚಕೋರಂಗೆ ಚಂದ್ರಮನ ಬೆಳಕಿನ ಚಿಂತೆ
ಅಂಬುಜಕೆ ಭಾನುವಿನ ಉದಯದ ಚಿಂತೆ
ಭ್ರಮರಂಗೆ ಪರಿಮಳದ ಬಂಡುಂಬ ಚಿಂತೆ
ಎನಗೆ ಎನ್ನ ಕೂಡಲಸಂಗಮದೇವನ ನೆನೆವುದೆ ಚಿಂತೆ!

తెలుగు లిపిలో 
చకోరంగె చంద్రమన బెళకిన చింతె 
అంబుజకె భానువిన ఉదయద చింతె
భ్రమరంగె పరిమళద బండుంబ చింతె 
ఎనగె ఎన్న కూడలసంగమదేవన నెనెవుదె చింతె!


తెలుగు వచనం 
చకోరమునకు చంద్రుని వెలుగుకై చింత 
అంబుజమునకు భానుని ఉదయమునకై చింత 
భ్రమరమునకు పరిమళముతో విచ్చుమొగ్గకై చింత 
నాకు మన కూడలసంగమ దేవుని నేనచు చింత!!

వచనకర్త ఆంతర్యం:
మనస్సు పరమేశ్వరుని సాక్షాత్కారముకై తపించాలి. 

విశ్లేషణ 

చకోర పక్షి చంద్రోదయముకై వేచి ఉంటుంది. చంద్రుడున్నంత సేపు అతనివైపే చూస్తూ గడుపుతుంది. లేనప్పుడు చంద్రునికై నిరీక్షణ. చంద్రునికై ఆలోచన. అందుకే దానిని అమితమైన ప్రేమకు సంకేతంగా వాడతారు. చంద్రునికి కూడ అందుకే చకోరబంధువని పేరు. 

అంబుజము (కమలము) సూర్యోదయముకై వేచి ఉంటుంది. సూర్యుని ఆగమనముతో వికసిస్తుంది. ఆనందంగా కనిపిస్తుంది. మరల సుర్యస్తమయముతో ముడుచుకుంటుంది. అంటే దాని ఆలోచన అంతా సూర్యుని కోసమే. అందుకే కమలమునకు సూర్యునిపై ప్రేమను ఆపాదించారు. సూర్యున్ని కూడా కమలాప్తుడన్నారు. 

భ్రమరము వికసించే పువ్వుకై వేచి ఉంటుంది - పరిమళముతో నిండిన మధువును ఆస్వాదించడానికి. ఇతరములు రుచించవు. పువ్వు పైనే ఆలోచన. మాటిమాటికి దానిచుట్టే తిరుగుతుంది. 

ఈ మూడు పోలికలలోనూ కొన్ని విషయాలు గ్రహించగల్గుతాము. 

మొదటిది నిరీక్షణ : ఎంతైనా వేచి ఉండ గలిగే సామర్ధ్యం. శివానుగ్రహానికి కూడా అలానే నిరీక్షించాల్సి ఉంటుంది. 

రెండవది నమ్మకం: చంద్రుడు తప్పకవస్తాడనే నమ్మకము చకోరానికి. సూర్యుడు వస్తాడనే నమ్మకము కమలమునకు, పువ్వు వికసిస్తుందనే నమ్మకము తుమ్మెదకూ కొంచము కూడా సన్నగిల్లదు. శివునిపైకూడా అటువంటి నమ్మకమే భక్తునికి ఉండాలి. 

మూడవది చెక్కు చెదరని ప్రేమ: మనస్సు వికలము కాకుండా అక్కడే ఉంచడం చకోరము చంద్రుని వైపే చూడడంలో నిదర్శనం. భ్రమరము మాటిమాటికి పువ్వు దెగ్గరకు రావడనికి కారణము దాని మనస్సు మాటిమాటికీ పువ్వు వైపు తోసుకెల్లడమే. ఒక భక్తుని మనస్సు కూడా ఎక్కడికి పోయినా మళ్ళి శివుని వైపే వచ్చి చేరుతుంది. అక్కడే లయమవుతుంది.  

ఇలా లయమైన మనస్సుకే శివసాక్షాత్కారము జరుగుతుంది. అటువంటి మనస్సులోనే శివజ్ఞానమనే సూర్యోదయము కలిగి "సత్యాన్ని" తెలుసుకొనేది. ఆ నిర్మలమైన "చిత్త"మనెడి మానససరోవరములోనే పరమేశ్వరుడనే పూర్ణచంద్రుని ప్రతిబింబము యొక్క దర్శనము కలిగేది. మనస్సులో ముప్పైఆరు తత్వములనే రేకులున్న పుష్పము వికసించి అందులో పరమాత్మ రూపములో వెలిగే శివదర్శనమను శాశ్వత "ఆనందము" అనే తేనెను ఆస్వాదిస్తాడు జీవుడనే భ్రమరము. ఈ సచ్చిదానంద శివస్వరూప దర్శనముకై చింతించేది తనమనసని బసవన్నఈ వచనంలో చెబుతున్నారు. 

అలాంటి శివచింతనే మనందరికీ కలగాలని ఆశిస్తూ .. శరణు శరణార్థి. 

35. Samsaravembudu Ondu Galiya Sudaru

కన్నడ వచనం 
ಸಂಸಾರವೆಂಬುದು ಒಂದು ಗಾಳಿಯ ಸೊಡರು!
ಸಿರಿಯೆಂಬುದು ಒಂದು ಸಂತೆಯ ಮಂದಿ ಕಂಡಯ್ಯ!
ಇದ ನೆಚ್ಚಿ ಕೆಡಬೇಡ;
ಸಿರಿಯೆಂಬುದ ಮರೆದು ಪೂಜಿಸು
ನಮ್ಮ ಕೂಡಲಸಂಗಮದೇವನ!

తెలుగు లిపిలో 
సంసారవెంబుదు ఒందు గాళియ సూడరు 
సిరియెంబుదు ఒందు సంతెయ మంది కండయ్య 
ఇద నెచ్చి కెడబేడ 
సిరియెంబుద మరెదు పూజిసు 
నమ్మ కూడలసంగమ దేవన

తెలుగు వచనం 
సంసారమనునది ఒక గాలిలో దీపము 
సిరియనునది సంతలోమంది వంటిది కదయ్యా 
ఇది నచ్చి చెడకు
సిరియనునది మరచి పూజించు 
మన కూడలసంగమ దేవుని 

వచనకర్త ఆంతర్యం 
పరమేశ్వరున్ని పుజించే సమయంలో విషయ వాంఛలు, ధనం గురించిన ఆలోచనలు వదిలి, శుద్ధమైన మనస్సుతో పూజించాలి. 

విశ్లేషణ 

ఎన్నో విధాలుగా పూజించాను, కాని దానివల్ల ఎలాంటి ప్రతిఫలము దొరకడం లేదు అనే సంశయము కలుగుతుంటుంది కొన్ని సార్లు. ఇది ఒకరకం. ఎంతో వైభవంగా పూజ చేసాను అని గర్వంగా చెప్పుకుంటాము. పైగా చేసే పూజకన్నా ప్రచారం ఎక్కువ. ఇది ఇంకొకరకం. 

ఎంత వైభవంగా చేస్తే అంత మందిని పిలవాలి. పైగా అందరూ వస్తారని అలంకారాల మీద ధ్యాస - ఆ రోజు ఏ బట్టలు కట్టుకోవాలి, ఏ నగలు వేసుకోవాలి అని ముందు నుండే ప్రణాలికలు, తయారీ. పూజించడానికి కూర్చున్నప్పుడు మాత్రం మనస్సు అక్కడ నిలువదు. పూజకోసం పీటల మీద కూర్చొని, వచ్చినవారిని సైగలతో పలకరిస్తాము. అంటే "చిత్తం శివుని మీద, భక్తి చెప్పులమీద!!", అవునా, కాదా? చేయించేవారు ఎదో చెబుతారు, మనం చేసేస్తాము. అక్షంతలు వాసన చూసి వెనక్కి వేయడం నుండి మొదలుకొని, నీళ్ళు వదిలే వరకు ఎదో చెబుతున్నారు మనం చేస్తున్నాము. కాని ఏమి జరుగుతుందో తెలియదు. తెలుసుకొనే ప్రయత్నమూ ఉండదు. మరమనిషి (ROBOT) తనను నియంత్రించే యజమాని (computer programmer) సూచనలను అనుసరించినట్లు. కాని మరమనుషులము కాముగదా.. మనసు ఒకటి ఉంది కదా!! అది మాత్రం స్వేచ్చగా సంసారంలో విహరిస్తూ ఉంటుంది. అంటే చేసేది ఎంత పెద్ద వ్రతమైనా, పూజైనా అది చెప్పుకోవడానికే గాని, దానివల్ల ఒరిగేది కొంచమే అవుతుంది. 


మనస్సు చెదరడానికి రెండు కారణాలు ఉన్నాయి. ఒకటి నిత్యసంసారములోని సుఖదుఃఖముల ఆలోచనలు (విషయ వాంఛలు). రెండవది సంపద యొక్క ప్రభావం. ఈ రెండూ మనస్సుని నిలువనీయక ఎప్పుడు ఖాళీ దొరికినా వచ్చి చేరతాయి. 

శివపూజకు ఉపక్రమించే ముందు వీటివల్ల కలగబోయే అంతరాయాలను ముందే పసిగట్టగల్గితే ఉపయోగం ఉంటుంది. ఈ వచనంలో బసవన్న ఈ పసగట్టడం నేర్చుకోమంటున్నారు.  సంసారము గాలిలో దీపంలా ఎప్పుడు రెపరెపలాడేది, శాశ్వతము కాదు. కాబట్టి విషయవాంఛలను  గురించి ఆలోచనలను ప్రక్కన బెట్టమని మొదటి ప్రతిపాదన. 

శివపూజ నిరాడంబరంగా ఉంటుంది.  నీళ్ళు, భస్మము, ఏ పువ్వో,పత్రో తప్పితే ఉపయోగించే వస్తువులు కూడా ఏమీ ఉండవు. నీవు తినే పదార్థాన్నే నైవేద్యంగా పెట్టడం తప్ప గొప్పగా చేయాల్సిన వంటలూ లేవు. ఇక్కడ ధనంతో, డంబచారంతో చేసేదేమీ ఉండదు. ఇది రెండవ ప్రతిపాదన. 

వీరశైవులకు అన్ని వ్రతాలు నిషేధించబడి కేవలం శివపూజ మాత్రమే నిత్య దీక్షగా వ్రతముగా ప్రతిపాదించబడింది. ఇక ఇటువంటి నిరాడంబరమైన పూజ చేసేవానికి ధనమును, ధనార్జనను గురుంచిన ఆలోచన ఉండకుండా జాగ్రత్త పడాల్సి ఉంటుంది. అలా చేయడం అలవాటైతే మనిషికి వ్యక్తిత్వ వికాసము కూడా కలుగుతుంది. - తనకు సిరి లేదనే బాధ కాని, ఉన్నదనే అహంకారము గాని లేక అందరితో సమానంగా వ్యవహరించడం నేర్చుకుంటాము. మనస్సు నిలుస్తుంది కాబట్టి ఆ శివలింగములో లయించి ముక్తి మార్గంలో ముందుకు సాగడమూ సులువవుతుంది.  

కాబట్టి ఇలాంటి పూజనే అలవరచు కుందాం.. 

శరణు శరణార్థి!!









  

34. Bhaktiyemba Prithviya Mele - Basavanna

కన్నడ వచనం 

ಭಕ್ತಿಯೆಂಬ ಪೃಥ್ವಿಯ ಮೇಲೆ, ಗುರುವೆಂಬ ಬೀಜವಂಕುರಿಸಿ
ಲಿಂಗವೆಂಬ ಎಲೆಯಾಯಿತ್ತು
ಲಿಂಗವೆಂಬ ಎಲೆಯಮೇಲೆ, ವಿಚಾರವೆಂಬ ಹೂವಾಯಿತ್ತು
ಆಚಾರವೆಂಬ ಕಾಯಾಯಿತ್ತು, ನಿಷ್ಪತ್ತಿಯೆಂಬ ಹಣ್ಣಾಯಿತ್ತು
ನಿಷ್ಪತ್ತಿಯೆಂಬ ಹಣ್ಣು ತೊಟ್ಟು ಕಳಚಿ ಬೀಳುವಲ್ಲಿ
ಕೂಡಲಸಂಗಮ ದೇವನು ತನಗೆ ಬೇಕೆಂದು ಎತ್ತಿಕೊಂಡ..!!!


తెలుగు లిపిలో 

భక్తియెంబ పృథ్వియ మేలె గురువెంబ బీజవంకురిసి 
లింగవెంబ ఎలెయాయిత్తు 
లింగవెంబ ఎలెయమేలె విచారవెంబ హూవాయిత్తు, ఆచారవెంబ కాయాయిత్తు, నిష్పత్తియెంబ  హణ్ణాయిత్తు 
నిష్పత్తియెంబ హణ్ణు తొట్టు కళచిబీళువల్లి 
కూడలసంగమ దేవను తనగె బేకందు ఎత్తికొండ !!

తెలుగు వచనం 

భక్తియనే పృథివిపై గురువనే బీజమంకురించి 
లింగమనే ఆకు మొలిచెను 
లింగమనే ఆకుపై, విచారమనే పువ్వాయెను, ఆచారమనే కాయాయెను,
నిష్పత్తియను పండాయెను
నిష్పత్తియనే ఈ ఫలము పండి కొమ్మనువేరై పడువేళ 
కూడలసంగమ దేవుడు తనకు కావలెనని ఎత్తుకొనెను !!

వచనకర్త ఆంతర్యం
భక్తి గురువు దయవల్ల చిగురించి, లింగముయొక్క సహాయముతో, విచారంతో వికసించి, ఆకారముతో పండి ఫలమైనప్పుడు జీవుడు శివునికి ఆమోదయొగ్యుడై శివార్పితమవుతాడు. 

విశ్లేషణ 

ఒక భక్తుడు శివునికి స్వీకారయోగ్యుడై శివైక్యము పొందే విధానాన్ని ఒక మొక్కని ఉపమానముగా చేసికొని చక్కగా వివరించే వచనమిది. వీరశైవములో ఒక జీవుడు శివైక్యము పొందడానికి షట్స్థలములు అంటే భక్త స్థలము నుండి ఐక్య స్థలము వరకు గల ఆరు స్థలములలో ప్రయాణము చేయవలసి ఉంటుంది. అయితే ఈ గమనాన్ని సులభంగా అర్థం చేసుకోవడానికి ఉపకరించే వచనం ఇది. 

ముందు జీవునికి శివభక్తి ఉండాలి. భక్తి ఉన్న జీవుని శరీరము సాగు చేయడనికి ఉపయుక్తమైన మంచి సారవంతమైన నేల వంటిది. ఇదే వీరశైవ భాషలో అంగము. ఇటువంటి నేలపై ప్రారబ్ధము వల్ల గురువు కటాక్షము కలిగి శివోపదేశము వల్ల సాధన మొదలవుతుంది. ఇదే గురువనే  బీజము (లేదా విత్తనము) పడి మొలక అంకురించడము (sprout up). ఇక భక్తి లేనివాడు ఆధ్యాత్మికంగా బీడువడ్డ, లేదా సాగుచేయడానికి ఉపయుక్తము కాని, నేల అని చెప్పక్కరలేదు. అటువంటి నేలపై విత్తనము పడ్డా మొలవదు. 

గురూపదేశముతో చేసుకొన్న లింగప్రతీష్ట ఆకువలె ఉత్పన్నమవుతుంది. అంగముపై ప్రతిష్టించుకున్న ఇష్టలింగముతో పాటు, హృదయాన ఉండే ప్రాణలింగము,  మనస్సున కలిగే భావలింగము యొక్క అవగాహన కలుగుతాయి. అంటే లింగము ఎవరో ఇస్తే మెడకు తగిలించుకునే వస్తువు కాదు. అంగములో భాగముగా తెలుసుకోవాలి. ప్రాణభావలింగాలను మొలిపించుకోవాలి. దానికి సాధన కావాలి. 

ఇటువంటి లింగదీక్షలో ఉన్న అంగము ఇప్పుడు బాగా ఆరోగ్యమైన మొక్కగా కనబడుతుంది. ఇటువంటి పచ్చని మొక్కకు విచారమనే పుష్పము ఉత్పన్నమవుతుంది. ఇక్కడ విచారమంటే విషయవాంఛల గూర్చిన పిచ్చి ఆలోచనలు కావు. నిర్మలమైన, లింగధ్యాన నిమగ్నమైన మనస్సులో తనను తాను తెలుసుకొనే ఆలోచన. అందమైన పువ్వుని తన్మయత్వముతో చూస్తూ ఉండి పోయినట్లు, ఈ విచారణలో మనస్సు లయమవ్వడమే పువ్వు యొక్క వికాసము. 

ఇటువంటి పువ్వు కాయగా మారినప్పుడు ఆచారముగా పరిణమిస్తుంది. విచారణ మనస్సులో కలిగితే ఆచరణ బాహ్యంగా వెలువడుతుంది. వీరశైవమున ఇవే లింగాచార, సదాచార, శివాచార, గణాచార, భృత్యాచారములనే పంచాచారములు. ఇటువంటి ఆచారముల వలన కేవలము తన  ఆత్మ వికాసమే కాక సమాజ శ్రేయస్సు కూడా కలుగుతుంది. ఇటివంటి కాయగా మారిన అంగము ఫలముగా పండటము, ఒక శివభక్తుడు ఎలా ఉండాలో అందరూ చూస్తారు. చాలా మంది నేర్చుకుంటారు, తమని తాము ఉత్తమ అంగములుగా సరిచేసుకునే ప్రయత్నమూ చేసే అవకాశమూ ఉంటుంది. 

ఇలా అచారములతో పండిన అంగము పరిపక్వత చెందిన తరువాత మొక్కతో ఎటువంటి బంధాన్ని ఉంచుకోదు. సులభంగా విడిపోతుంది. శ్రుతిలో మృత్యుంజయ మంత్రము ఇదే చెబుతుంది

త్ర్యంబకం యజామహే సుగంధిం పుష్టి వర్ధనం 
ఉర్వారుకమివ బంధనాన్మృత్యోర్ముక్షియమామృతాత్

ఉర్వారుకము అంటే పండిన దోసకాయ, ఇవబంధనాత్ మొక్కనుండి విడిపోయినట్లు అని. పండిన దోసకాయ ఎలాగైతే ఎలాంటి బాధ లేకుండా తన మొక్క నుండి విడినట్లు, నన్ను ఈ జననమరణ చక్రము నుండి విడిపించవయ్య అని కోరడము వెనక ఆంతర్యము ఇదే. పండటము అంటే వీరశైవుల భాషలో గురుణాదత్త లింగదీక్షలో తనను తాను తెలుసుకొని  శివజ్ఞానంలో పండడము. ఇటువంటి పండిన జీవుడే నిష్పత్తి (accomplished) చెందిన వాడవుతాడు. ఈ నిష్పత్తి చెందటమే శివానుభవములో పండిన అంగము. ఇలా పండిన అంగము సంసారబంధాలను తృంచుకుని శివైక్యమునకు సిద్దమవుతుంది. అదే ఏ బాధలేకుండా మొక్కనుండి విడువడడము. 

ఇలా విడివడే పరిపక్వమైన ఫలము వంటి జీవున్ని శివుడు ప్రేమతో కావాలని స్వీకరిస్తాడు, తనలో కలుపుకుంటాడు అని బసవ ఉవాచ. ఇదే శివజీవ-ఐక్యము, లింగాంగ సామరస్యము. ఈ విధంగా ఆ కూడాలసంగనిలో జీవైక్యమైన వారికి జరామరణములు ఉండవు- అదే  మృత్యోర్ముక్షియమామృతాత్. 

శరణు శరణార్థి!!








     

     

    



   

33. Tanage Munuvarige - Basavanna

కన్నడ వచనం 

ತನಗೆ ಮುನಿವರಿಗೆ ತಾ ಮುನಿಯಲೇಕಯ್ಯ ?
ತನಗಾದ ಆಗೇನು ? ಅವರಿಗಾದ ಚೇಗೇನು ?
ತನುವಿನ ಕೋಪ ತನ್ನ ಹಿರಿಯತನದ ಕೇಡು.
ಮನದ ಕೋಪ ತನ್ನ ಅರಿವಿನ ಕೇಡು.
ಮನೆಯೊಳಗಣ ಕಿಚ್ಚು ಮನೆಯ ಸುಟ್ಟಲ್ಲದೆ
ನೆರೆಮನೆಯ ಸುಡದು ಕೂಡಲಸಂಗಮದೇವ.

తెలుగు లిపిలో 

తనగె మునివరిగె తా మునియలేకయ్య?
తనగాద ఆగేను? అవరిగాద చేగేను?
తనువిన కోప తన్న హిరియతనద కేడు 
మనద  కోప తన్న అరివిన  కేడు  
మనెయొళగణ కిచ్చు మనెయ సుట్టల్లదె 
నెరెమనెయ సుడుదు కూడలసంగమ దేవ. 

తెలుగు వచనం 


నిన్నుకసరు వానిపై నీకేల కసరయ్య?
నీకేమి ఒరిగేను? వారికేమి చెడేను?
తనువున కోపము తన పెద్దరికమునకు చేటు
మనమున కోపము తన తెలివికి చేటు 
ఇంటిలోని చిచ్చు ఇంటినే  కాల్చనిదే
పొరుగింటిని కాల్చదు కూడలసంగమ దేవ. 

వచనకర్త ఆంతర్యం 

ఇతరులపై ఆగ్రహద్వేషముల వల్ల ఫలితమేమి ఉండదు. అది తనని చెడుపునంతగా ఇతరులపై ప్రభావము చూపదు. 

విశ్లేషణ 

స్పర్ధలకు, అశాంతికి మూలకారణాలైన ఆగ్రహ-ద్వేషాలను ఉద్దేశిస్తోంది ఈ వచనం. ప్రతీ విషయంలో తొందరగా కోపం తెచ్చుకొనే (నాలాంటి) వారికోసమని కూర్చబడిన వచనం! సాధారణంగా ఎవరికీ కోపం ఊరికే రాదు. చుట్టూ జరిగే వాటిలో తనకి నచ్చనిది జరిగినప్పుడు అది కోపంగా పరిణమిస్తుంది. కాబట్టి కోపం ఎందుకు కలిగిందని ప్రశ్నిస్తే (లేదా ప్రశ్నించుకుంటే), ఏదో సాకు దొరకక మానదు. 

వీటిలో ఇతరులపై ఎక్కువరోజులు ఉండే కోపము ఒకరిపై ఒకరికి ఉండే ద్వేషమువల్ల కలిగేది. ఇలాంటి వారికోసం ప్రత్యేకంగా ప్రతిపాదించ బడింది ఈ వచనం. ఒకప్పుడు తనపై కోప్పడ్డాడనో, కసురుకున్నాడనో, అవమాన పరచాడనో, వారిపై కోపము పెంచుకొని దొరికిన ప్రతీ అవకాశంలో వారిపై ప్రతీకారేచ్చతో రగిలిపోయేవారుంటారు. తమ శాంతము కన్నా తన శత్రువు అశాంతే వాళ్ళకి ముఖ్యమై పోతుంది. ఇటువంటి ప్రతీకారేచ్ఛ కూడదని దానివల్ల ఒరిగేదేమీ ఉండదని ప్రస్తావన. నిన్ను కసరిన వానిపై నీవు కసరుకుంటే వెంటనే తగాదా పెరిగి మాటా మాటా పెరిగి నిష్టూరాలు కలుగుతాయి. కానీ దానివల్ల శాంతి దొరకదు. 

పెద్దరికమునకు చేటు: తనువుతో బహిర్గతమయ్యే కోపము మాట (లేదా దుర్భాష) చేత,  కీడు చేయడం, చెయ్యి చేసుకోవడం వంటి వాటితో వ్యక్త మవుతాయి. మాటలు అదుపు తప్పితే  చూసేవారికి ఇతను ఇటువంటి దుర్భాష, చెడు పలుకులు కూడా పలకగలడా అనే భావం కలుగుతుంది. ఇక చిన్నవారి ముందు హుందాతనము, పెద్దరికము మట్టిపాలై వారిపై "మీరు" అనే గౌరవ భావము పోయి, వెంటనే "వీడా?" అనే చిన్నతనపు భావము కలుగుతుంది. అంతేగాక ఇతరులపై ద్వేషాన్ని, కోపాన్ని ప్రోత్సహిస్తే, ఇక అటువంటి వారిని ఎవ్వరు వయస్సులో పెద్దవారైనా కూడా పెద్దవారని వ్యవహరించరు. వేరే వాళ్ళ మీదపడి ఏడ్చేవాడు వీడేమి మనకు సలహాలిస్తాడనే అనుకుంటారు. అలాకాక ఎవరైనా వస్తున్నారంటే  గనక వాళ్ళు కూడా వీరిలాగా ఇతరులపై ఏడ్వడానికే వస్తారు తప్ప మంచి విషయాలకు రారు - సన్నాసి సన్నాసి రాసుకుంటే బూడిద రాలినట్టు. 

అంతేగాక ప్రత్యేకంగా పిల్లలముందు ఇతరుల గురుంచి తక్కువగా(లేదా చెడుగా) మాట్లాడే ముందు ఒకటికి పదిసార్లు ఆలోచించుకోవాలి - ఆ ఇతరులు గిట్టని వారు బద్ధశత్రువులు అయినా సరే! ఆ ప్రభావంతో వాళ్ళు ఇతరులను తక్కువ చేసి మాట్లాడడం, లేదా వ్యంగ్యంగా ఇతరులపట్ల ప్రవర్తించడంలో తప్పులేదనే ఉద్దేశ్యంలో ఉండిపోతారు. ఇలాంటి పిల్లలనూ, ఇలాంటి ప్రభావంలో పెరిగిన పెద్దలనూ మన చుట్టూనే చూస్తుంటాము. వీరికి ఇతరుల మనసు నొప్పిస్తున్నామన్న సంకోచమే ఉండదు. కారణం చిన్నప్పటి నుండి పెరిగిన వాతావరణం, తమ ప్రవర్తనను తాము పరిశీలించుకోలేక పోవడం. అయితే వాళ్ళు తమ వ్యవహారము వలన, తమ చుట్టూ ఉన్న వారి చేత అసహ్యించ బడుతున్నారు. కాబట్టి పిల్లలు ఇతరులను కించ పరిచేటట్లు మాట్లాడినా, ప్రవర్తించినా వారిని వెంటనే వారించి తప్పని చెప్పాలి - మీకు ఆ క్షణంలో వారి దుష్ప్రవర్తన మీ శత్రువును అవమానిస్తున్నాడు గనక ఆనందం కలిగించినా సరే, వారి భవిష్యత్ వ్యక్తిత్వంపై అది అమితమైన దుష్ప్రభావాన్ని చూపుతుంది. మీరు వెంటనే విచక్షణతో వ్యవహరించి ఇది తప్పు అని చెప్పగల్గితే, వారు ముందు ముందు చాలా చోట్ల చాలా సందర్భాలలో హుందాగా వ్యవహరించే వారవుతారు. వ్యక్తిత్వ వికాసానికి, గొప్ప పదవులు పొందడానికి, పదవిలో ఎదగడానికి (job promotion కోసం) ఈ లక్షణం, చాలా అవసరం. చిన్నప్పటి నుండి నీర్చుకోకపోతే, లేదా నేర్పకపోతే వారి ఎదుగుదలకు ఇవి ఆటంకాలవుతాయి - ఇది అనుభవంతో తెలుసుకున్న విషయం. సందర్భం వచ్చింది కాబట్టి చెప్పడం మంచిదనిపించింది. అయితే ఇటువంటి వారిని కూడా ద్వేషించడం కన్నా వారి మానసిక పరిస్థితిని అర్థం చేసుకొని వారిపై కోపగించుకోక పోవడమే ఇతరుల గొప్పదనం. 

మనస్సులో కోపము: మరికొందరు కోపము బయట పెట్టక పోయినా మనస్సులో దాచుకొని ద్వేషించేవారు. వీరి వ్యవహారము వీరిని ఈ విషయంలోనూ సరిగ్గా అలోచించనీయకుండా వారిని విచక్షణారహితులుగా తప్పుదారి పట్టిస్తుంది. ప్రతికూల ఆలోచనలు (negative thoughts) పెరిగిపోయి సత్ప్రవరనకు దూరమవుతుంటారు, అర్థరహితంగా వ్యవహరిస్తారు. ఇటువంటి వారి ఆలోచనశక్తి , తెలివి, మనశ్శాంతి, తద్వారా ఆరోగ్యము అన్నీ చెడతాయి. ఇలాంటి వారి పరిస్థితిని తమను తాము పరిశీలించు కోవాలి, లేదా ఆప్తులు చెప్ప గలగాలి - వినే పరిస్థితిలో ఉంటే. 

బసవన్న ఈ కోపాన్ని అగ్నితో పోల్చాడు. ఇంట్లో చిచ్చు మొదలైతే అది ఇంటిని ముందు కాలుస్తుంది. ఆ తరువాతే పక్కింటిని అంటుకుంటుంది - ఆలోపు దాన్ని ఆపకపోతే. అలానే తనకోపము తనను ముందుగా కాల్చనిదే పక్కవానిపై ప్రభావం చూపదు అని.. "తనకోపమె తన శత్రువు" అనే తెలుగు సామెతకు ఈ వచనమే ఆధారమేమో!!

ఇతరులపై ఈర్శ, కోపాలను జయించడం, తద్వార శరణులు ఇతర శరణులపట్ల భక్తి భావంతో, గౌరవంతో వ్యవహరించడం వీరశైవులు ముఖ్యంగా అలవరచుకోవలసిన పద్ధతులు. 

శరణు శరణార్థి!!

      





    

  

32. Ariduda Ariyalolladu - Basavanna

కన్నడ వచనం 

ಅರಿದುದ ಅರಿಯಲೊಲ್ಲದು, ಅದೆಂತಯ್ಯಾ?
ಮರೆದುದ ಮರೆಯಲೊಲ್ಲದು, ಅದೆಂತೆಯ್ಯಾ?
ಅರಿದು ಮರೆತ ಮನವ 
ಕೂಡಲಸಂಗಯ್ಯ ತಾನೆ ಬಲ್ಲ...!

తెలుగు లిపిలో 

అరిదుద అరియలొల్లదు, అదెంతయ్య?
మరెదుద మరెయలొల్లదు, అదెంతయ్య?
అరిదు మరెత మనవ 
కూడలసంగయ్య తానె బల్ల..!


తెలుగు వచనం 

తెలియాల్సింది తెలియనొల్లదు, అదెటువంటిది?
మరువాల్సింది మరువనొల్లదు, అదెటువంటిది?
తెలిసి మరిచే మనసు, కూడలసంగయ్యకే ఎరుక..!

వచనకర్త ఆంతర్యం 

ఉపయోగపడే విషయాలను (అంటే ఆత్మజ్ఞానము వంటివి) పట్టించుకోకుండా పనికిమాలిన విషయాలను పట్టుకొని కూచుంటుంది మనసు. ఇది అజ్ఞానమని తెలిసినాకూడా మరచి పోతుంది. అలాంటి మనసుని తెలియడం ఆ శివునికే సాధ్యం. 

విశ్లేషణ 

ప్రొద్దున్నే మనతో పాటు లేస్తుంది. అప్పట్నుంచి ఎవో అలోచనలు. స్నానం చేసి పూజలో కూర్చుంటే.. శరీరం అక్కడ, మనస్సు మాత్రం ఇంకెక్కడో. రోజంతా పనిలో కూరుకుపోయి అలసిపోతుంది. అయినా ఒక పది నిముషాలు సాయంత్రం నిశ్శబ్దంగా కూర్చొని ధ్యానంలో నిమగ్నమవలేదు. అప్పుడూ  ఎవో ఆలోచనలు. ఇంత సేపు చికాకు పడ్డావు గదా, సాయంత్రమైంది. కనీసం ఇప్పడైన ప్రశాంతంగా ఉండగలవా అంటే ఉండలేదు. పోనీ నిద్ర పోయినతరువాతైన విశ్రమిస్తుందా అంటే అదీ లేదు కలల్లో కూడా ఆలోచనలే, ఎప్పుడో గాఢ నిద్రలో తప్ప. చింతలే చింతలు.  భగవత్సమ్భందమైన ఆలోచనలకూ, ఆత్మ విచారణకు తీరిక ఎక్కడ? ఇవి ముఖ్యమైన విషయాలని తెలుసు, తెలిసుకోవాలని తెలుసు. కాని మనస్సుకి బద్దకము. తెలుసుకోవడానికి ఇష్టపడదు. పైగా ఎవో సాకులు. సమయం సరిపోదని. తనకు తానే నచ్చజెప్పుకుంటుంది ఫరవాలేదులే అని. తెలియాల్సింది తెలియనొల్లదు .. అదెటువంటిది? 

ఎవరో ఎదో అన్నారని బాధ. పక్కింటి వాళ్ళ కుక్కపిల్ల గురించిన ఆలోచన. ఏనాడో సాధించిన గొప్పలు ఆలోచించుకొని మురిసిపోవడం. లేదా ఎదో చేయలేక పోయానని బాధ పడడం. నిరుపయోగమైన విషయాలు అవసరం ఉన్నా లేకున్నా మళ్లీ మళ్లీ గుర్తు తెచ్చుకుంటుంది. వాటిని మరచి పోవాలని తెలుసు. పక్కవాళ్ళు కూడా  తట్టుకోలేక అదే సలహా ఇస్తారు. కానీ వదిలి పెట్టదు. మరువాల్సింది మరువనొల్లదు, అదెటువంటిది?

బాలాస్తావతీ క్రీడాసక్తః
తరుణస్తావత్తరుణీసక్తః |
వృద్ధస్తావాచ్చింతాసక్తః
పరమే బ్రహ్మణి కో పి సక్తః?

బాల్యంలో ఆటలపై ఆసక్తి, యవ్వనంలో కుటుంబమని ఆసక్తి, వృద్ధాప్యంలో ఏదో సాధించలేదనే చింతలపై ఆసక్తి. మరి పరబ్రహ్మముపై ఎప్పుడు ఉంటుంది ఆసక్తి? అని ఆదిశంకరులు అడిగినట్లు. ఎప్పుడూ ఏదో ఒక చింతలోమునిగి ఉన్న మనస్సు ఏది పట్టించుకోవాలో ఏది వదిలేయాలో తెలిసినా ఆ విషయాన్ని మరచి పోతుంది. జీవితంలో ఏంతో కష్టపడ్డారు. ఎన్నో అనుభవాలు. పిల్లలు పెద్దవాళ్ళయ్యారు. వాళ్ళ కాళ్ళపై వాళ్ళు నిలబడ్డారు. వారికి పెళ్ళిళ్ళయి పోయాయి. బాధ్యత తీరింది అనుకొని వారితో ఉన్న అనుబంధాన్ని తగ్గించుకోవాలని తెలుసు. కానీ విషయం మరచి ప్రతీ విషయంలో బంధం పెంచుకొని ఏర్పరచుకొని తద్వారా బాధల్లో పడుతూ ఉంటారు. పట్టు విడువాలని తెలుసు. కానీ మనస్సు విడువనివ్వదు. బంధాలను పెంచుకుంటూ పోతాము. అనుభవంతో తెలుసు అయినా మరచి పోతాము. ఇదే తెలిసి మరిచే మనస్సు.   

ఇటువంటి మనస్సు తెలియడం అదుపులో పెట్టడం ఎవరికి సాధ్యం? పశువుల వలె బంధాలలో చిక్కుకున్న వారిని కాచే పశు పాశ మోచనుడైన పశుపతి కూడల సంగమయ్యకు తప్ప!

  

  

31. Chala Beku Sharange - Basavanna

 కన్నడ వచనం

ಛಲಬೇಕು ಶರಣಂಗೆ ಪರಧನವನೊಲ್ಲೆನೆಂಬ
ಛಲಬೇಕು ಶರಣಂಗೆ ಪರಸತಿಯನೊಲ್ಲೆನೆಂಬ
ಛಲಬೇಕು ಶರಣಂಗೆ ಪರದೈವವನೊಲ್ಲೆನೆಂಬ
ಛಲಬೇಕು ಶರಣಂಗೆ ಲಿಂಗಜಂಗಮವನೊಂದೆಂಬ
ಛಲಬೇಕು ಶರಣಂಗೆ ಪ್ರಸಾದ ದಿಟವೆಂಬ
ಛಲವಿಲ್ಲದವರ ಮೆಚ್ಚ ಕೂಡಲಸಂಗಮದೇವಾ.


తెలుగు లిపిలో 

ఛలబేకు శరణంగె పరధనవనొల్లెనెంబ 
ఛలబేకు శరణంగె పరసతియనొల్లెనెంబ 
ఛలబేకు శరణంగె పరదైవవనొల్లెనెంబ
ఛలబేకు శరణంగె లింగజంగమనొందెంబ 
ఛలబేకు శరణంగె ప్రసాద దిటవెంబ 
ఛలవిల్లదవర మెచ్చ నమ్మ కూడలసంగమదేవ

తెలుగు వచనం 

ఛలముండవలె శరణునికి పరధనమునొల్లనని 

ఛలముండవలె శరణునికి పరసతినియొల్లనని 

ఛలముండవలె శరణునికి పరదైవమొల్లనని 

ఛలముండవలె శరణునికి లింగజంగమములొకటని 

ఛలముండవలె శరణునికి ప్రసాదము దిట్టమని 

ఛలములేనివాని మెచ్చడు మా కూడలసంగమదేవుడు 

వచనకర్త ఆంతర్యం 

శరణుడు ఇతరుల వస్తువులపై ఆశ పడడు. శరణుడు లింగము, జంగమముపై సమభావము కలిగి ఉంటాడు. శివార్పితమైన ప్రసాదముపై ప్రత్యేకమైన నమ్మకముతో ఉంటాడు.  పరమేశ్వరుడు అటువంటి వారినే మెచ్చుతాడు. 

విశ్లేషణ 

వీరశైవ శరణులకు ఉండవలసిన, లేదా అలవరచుకోవలసిన లక్షణాలను ఈ వచనంలో వివరించారు బసవన్న.  వీరశైవుడని పిలిపించుకోవాలంటే ఈ విషయాలలో నిశ్చయం ఏర్పరచుకోవాలి:

- పరధనము ముట్టుకోను 

- పరసతిని కాంక్షించను 

- నా దైవమైన శివుని విడిచి పరదైవముల చుట్టూ తిరగను 

- గురునాదత్తమైన లింగాన్ని, జంగమయ్యని ఒకే సమానంగా ఆదరిస్తానని, వారిమధ్య బేధాన్ని చూడనని 

- గ్రహించే ప్రతీవస్తువుని శివప్రసాదంగా స్వీకరిస్తానని, ప్రసాదము గట్టిదని, ఇతరములు ముట్టనని 

ఇటువంటి నిశ్చితమైన స్వభావాన్ని అలవరచుకోకపోతే ఆ శివుడైన అటువంటి శరణుని సహించడు. 

స్వార్థము పెరిగిపోతున్న నేటి సమాజంలో మౌళికమైన ఇటువంటి లక్షణాలను నిత్యం గుర్తు చేసుకుంటూ అలవరచు కోవలసిన అవసరం చాలా ఉంది. పాఠశాలలో నేర్పే విజ్ఞానం బ్రతుకుదెరువు నేర్పే విద్యైతే, మతము ఎలా బ్రతకాలో నేర్పే విద్య. మతము పనికి మాలిన విషయం కాదని, మంచి మనుషులుగా సమాజంలో బ్రతకడానికి అవసరమైనదని ఈ వచనం ద్వారా భావి తరాలవారికి నేర్పవలసి ఉంది.  ఇతరుల ధనమును ఆశ పడవద్దని ఒక్క లక్షణం పిల్లలకు చిన్నప్పటి నుండి నేర్పితే ఒక్క తరంలో ఒక దేశాన్నే మార్చేయవచ్చు. అలాగే విపరీత పోకడలతో ఎదుగుతున్న యువకులకు పరసతిని గౌరవించాలని నేర్పకపోవడమే కారణమని వేరే చెప్పవలసిన పనిలేదు. 

తమ స్వధర్మాన్ని చిన్నతనం నుండి నేర్పకపోతే పెద్దవారైన తరువాత తమ ధర్మం గొప్పతనం తెలియక ఇతరుల ధర్మాలని ఆశ్రయించే వారిని చాలామందిని చూస్తున్నాము. పిల్లలుగా ఉన్నప్పుడు, కష్టం తెలియనప్పుడు ధర్మం అవసరం అంతగా కనబడక పోవచ్చు. కాని కష్టం కలిగినప్పుడు ఓదార్చడానికి, ధైర్యం చెప్పడానికి ధర్మం, దైవము  రెండూ కావాలి. వాటిని ముందు నుండే అలవరచక పోతే, కష్టకాలం వచ్చినప్పుడు పెడదారి పట్టించడానికి చాలా ఇతరధర్మాలు వచ్చేసాయి. కొన్ని (అ)ధర్మాలు బలహీనతలను వాడుకొని ఇతరులపై హింసను ప్రోత్సహిస్తే, మరికొన్ని (అ)ధర్మాలు అధికారం కోసం దురాగతాలను ప్రోత్సహిస్తాయి. వీరికి మనిషికి కావలసిన ఆత్మజ్ఞానము ప్రొభోదించే దారితెన్నులు తెలియవు. అందుకే పరధర్మాన్ని, పరదైవాన్ని దురంగా ఉంచడం శరణులు ముందు నుండే అలవరచుకోవడం ఈనాడు చాలా ముఖ్యం.

జంగమ శబ్దానికి అర్థం కదలిక. ఊరూరా తిరిగుతూ శివజ్ఞానమును పంచే నిస్వార్థ శివజ్ఞానులైన జంగముని శివుని ప్రతిరూపంగా, చరలింగముగా  కొలవడం, శివుని జంగమను సమానంగా కొలవడం బసవన్న మనకు నేర్పిన అలవాటు. ఈ మధ్య జంగమల అవసరంలేదని కొందరు చేసే వితండవాదాలకు బసవన్న వచనాలే సమాధానం. అయితే ఈ సమానత్వాన్ని రక్షించుకొనే విధంగా జంగమలు కూడా నిత్యధర్మ పాలకులై, ధర్మప్రచారములో అనునిత్యం చరించవలసిన, మరియు ఎప్పుడూ ధర్మప్రచారములో తిరుగుతూ ఉండవలసిన అవసరం ఇదివరకటి కన్నా ఇప్పుడు ఇంకా ఎక్కువగా వుంది. 

గ్రహించే ప్రతి వస్తువును శివార్పితం చేయటంవల్ల ఉండే ప్రయోజనాలను, ప్రసాది స్థలము యొక్క లక్షణాలను ఇదివరకే ఈ వచనంలో చర్చించుకున్నాము. 

బసవన్న బోధించిన ఈ శరణ లక్షణాలను నేటి వీరశైవులు కేవలం చర్చించుకోవడమే గాక ఆచరణలో అలవరచు కుంటారని ఆశిస్తూ.. 

శరణు శరణార్థి !!

30. Nambaru Neccharu Baride Karevaru - Basavanna

కన్నడ వచనం 

ನಂಬರು ನೆಚ್ಚರು ಬರಿದೆ ಕರೆವರು ನಂಬಲರಿಯರೀ ಲೋಕದ ಮನುಜರು
ನಂಬಿ ಕರೆದಡೆ ಓ ಎನ್ನನೆ ಶಿವನು?
ನಂಬದೆ ನೆಚ್ಚದೆ ಬರಿದೆ ಕರೆವರ
ಕೊಂಬ ಮೆಟ್ಟಿ ಕೂಗೆಂದ ಕೂಡಲಸಂಗಮದೇವ

తెలుగు లిపిలో 

నంబరు నెచ్చరు బరిదె కరెవరు, నంబలరియరీ లోకద మనుజరు 

నంబి కరెదడె ఓ ఎన్ననె శివను?

నంబదె నెచ్చదె  బరిదె కరెవర 

కొంబ మెట్టి కూగెంద కూడలసంగమదేవ 

తెలుగు వచనం 

నమ్మరు మెచ్చరు ఊరికె పిలుతురు, నమ్మకమెరుగరి లోకపు మనుజులు 

నమ్మి పిలిచిన ఓ యనడే శివుడు?

నమ్మక మెచ్చక ఊరక పిలుచువారి 

కొమ్ముగట్టి  కూయమనె కూడలసంగమ దేవుడు!

వచనకర్త ఆంతర్యం 

ఆ శివున్ని మనస్పూర్తిగా నమ్మి పిలిచిన తప్పక స్పందిస్తాడు. నమ్మకము పెట్టక నాటకమాడిన వాని అహంకారము త్రుంచును కూడలసంగమేశ్వరుడు. 

విశ్లేషణ 

భక్తి అనే పదానికి అసలైన అర్థాన్ని వివరిస్తుంది ఈ వచనము. భక్తి అంటే నమ్మకము, విశ్వాసము, అపారమైన ప్రేమ. ఎన్నాళ్ళనుండో కొలుస్తున్నాను. అయినా కనబడడే, పట్టించుకోడే. అసలున్నట్టా? లేనట్టా? లేడనే విశ్వాసం, ఉన్నాడేమోననే  చిన్న అనుమానం!! ఆ అనుమానంతో పోన్లే అని ఒక పూజ. ఇది మానసిక పరిస్థితి - ఇక శివుడు ఎలా స్పందిస్తాడు?  

సాధారణంగా శివుడున్నాడన్న నమ్మకంతో కాక ఏవో కోరికలతో కొలవడం జరుగుతోంది. ఏ పూజ చేసినా, వ్రతం చేసినా 'ఇష్టకామ్య సిద్ధ్యర్థం' అని ఎదో కోరికను ముందు పెట్టుకొని చేయడం అలవాటైపోయింది. భగవంతున్ని కోరుకోవడం తప్పు కాకపోవచ్చు. కాని చేసేవారికి ఆ కోరికలు తీరుతాయన్న నమ్మకంగూడా ఉండదు. దేవునిపై విశ్వాసం ఉండదు. వెంట్రుక వేసి లాగి చూద్దాం - వస్తే కొండ వస్తుంది, పోతే పోయేది ఒక వెంట్రుకే కదా అనే తరహా అభిప్రాయం. 

ఇక ఇంకొక రకం, ఎంత డంబచారంగా చేస్తున్నామా అని. ఎంత ఖర్చు పెట్టాము, ఎన్ని హంగులతో చేసాము అనేవి ముఖ్యమైపోతున్నాయి. చేయించే వారుకూడా వాటినే ప్రోత్సహిస్తున్నారు. ఇన్ని ఏర్పాట్లు చేసికూడా పూజించేటప్పుడు మనస్సు అక్కడ నిలపలేరు. పూజ చేయించుకుంటున్న వారు ఎవరొస్తున్నారు, ఎవరు పోతున్నారు అని, పూజ కోసం పీటలమీద మనిషి -ఎక్కడెక్కడో తిరిగే ధ్యాస. చేయించే వారి మనస్సు కూడా ఒకవైపు మంత్రాలు వల్లిస్తూ, ఒంకోవైపు ఎవరికో సైగలు చేస్తుంటారు. ఇక అక్కడ భక్తి ఎక్కడుంది? అందుకే ఇదంతా ఒక తంతు కింద మారిపోతుంది. 

ఇక భక్తిని అమ్ముకునే వారు మరికొందరు. భగవంతుని పేరుతో జనులని భయపెట్టి, భ్రమపెట్టి, మభ్యపెట్టి తమకి ప్రాప్తించిన శక్తిని, తెలివిని దుర్వినియోగపరచి, కోరికలు తీరుస్తామని మోసం చేస్తుంటారు. వీళ్ళ వెంట తిరిగే వారికి శివుని పైకన్న ఇటువంటి వారిపైనే నమ్మకం ఎక్కువ. దేవుని పేరు చెప్పి ఆకాశం నుండి బంగారు గొలుసులు తీస్తారు - ఎవరికి ఉపయోగం? కూర్చోబెట్టి భజనలు, నానా డంబచారం. శివ శివా అంటూ పిలుస్తూ చేసే మోసాలు. 

నమ్మకాలు లేక చేసే వాటికి శివుడి నుండి ప్రతిస్పందన ఉండదని మొదటి ప్రస్తావన.  

కామ్యసిద్ధికి సంబందించిన పూజలు కాకుండా నిత్య శివపూజను, మనస్సు కేంద్రీకరించి చేసే శివార్చనను ప్రతిపాదిస్తుంది వీరశైవం. ఇక్కడ పూజ ఒక తంతులాగా కాకుండా ఇష్టంతో చేయవలసిన విధి. అందుకే అది ఇష్టలింగ పూజగా పిలవబడింది. ఎలాంటి డంబచారాలు లేవు. ఎవ్వరికి చెప్పుకోవలసిన, చూపుకోవలసిన పని లేదు. బీద, గొప్ప తారతమ్యాలు లేవు - అందరికీ ఒకే విధి. ఒకరు వచ్చి చేయించాస్లిన పనిలేదు. అలా అలవరచుకొని మనస్సుపెట్టి పిలిస్తే శివుడు తప్పకుండా పలుకుతాడని రెండవ ప్రస్తావన. ఆధారాలు? కన్నప్పకున్న్డది నమ్మకం, గొడగూచి కున్నది నమ్మకం - వాళ్ళకి అక్కడ శివలింగం రాయి కాదు, శివుడే. అందుకే శివునికి తినిపించారు. 

నమ్మకం లేకుండా పిలిచేవారికి ఇంకా ప్రయత్నించమని వేచియుండమని నిల్చోబెడతాడు - మెడకు కొమ్ము వాయిద్యాన్ని కట్టి ఇంకా గట్టిగా కూయమంటున్నారు. నమ్మకము లేకుండా ఎంత గట్టిగ అరచినా ఫలితం ఉండదు. 

శరణు శరణార్థి!!

  

   

29. Kombeya Melana Markatadamte - Basavanna

కన్నడ వచనం 

ಕೊಂಬೆಯ ಮೇಲಣ ಮರ್ಕಟನಂತೆ ಲಂಘಿಸುವುದೆನ್ನ ಮನವು
ನಿಂದಲ್ಲಿ ನಿಲಲೀಯದೆನ್ನ ಮನವು
ಹೊಂದಿದಲ್ಲಿ ಹೊಂದಲೀಯದೆನ್ನ ಮನವು
ಕೂಡಲಸಂಗಮದೇವಾ, ನಿಮ್ಮ ಚರಣ ಕಮಲದಲ್ಲಿ ಭ್ರಮರನಾಗಿರಿಸು ನಿಮ್ಮ ಧರ್ಮ

తెలుగు లిపిలో 

కొంబెయ మేలణ మర్కటదంతె లంఘిసువుదెన్న మనవు 

నిందల్లి నిలలీయదెన్న మనవు 

హొందిదల్లి హొందలీయదెన్న మనవు 

కూడలసంగమ దేవా, నిమ్మ చరణ కమలదల్లి భ్రమరనాగిరిసు నిమ్మ ధర్మ 

  

తెలుగు వచనం 

కొమ్మ మీద మర్కటమువలె లంఘించు నా మనసు 

నిలువగ నిలువనీయదు నా మనసు 

పొందుగ పొందికతోనుండదు నా మనసు 

కూడలసంగమ దేవా, నీ చరణ కమలమందు భ్రమరముగామార్చు, అది నీ ధర్మము!! 

వచనకర్త ఆంతర్యం 

మనస్సుని అదుపులో పెట్టడం నాచే కానిపని. నీవే నీ ధర్మంగా స్వీకరించి నీ చుట్టూ తిప్పుకోవయ్యా!

విశ్లేషణ 

ఈ వచనం బాగా అర్థం చేసుకోవాలంటే కొద్దిగా యోగ శాస్త్రంలో వివరించిన కొన్నితత్వాలను తెలుసు కోవాలి. మన శరీరం ఎలా పని చేస్తుందో ఎవరి అదుపులో ఉంటుందో ఆలోచించవలసి ఉంటుంది. 

 

మనందరికీ పంచ జ్ఞానేంద్రియాలు (అంటే త్వక్, శ్రోత్ర, రసన, ఘ్రాణ, నేత్రములు వాడుక భాషలో చెప్పాలంటే చెవులు, చర్మము, నాలుక, కళ్ళు, ముక్కు అన్నమాట)  ఉన్నాయి. వీటి వల్ల పంచ తన్మాత్రలను అనుభవిస్తాము ( అంటే శబ్ద స్పర్శ రస రూప గంధములు లేదా వాడుక భాషలో  వినికిడి, స్పర్శ, రుచి, రూపము, వాసనలు).ఈ  విషయాలను జ్ఞానేంద్రియాలు బయటి విషయాలను గ్రహించి లోపలికి చేరుస్తుంటాయి (అంటే Inputs అన్నమాట).  వీటివల్ల తప్ప మనకి బయట ప్రపంచం నుండి ఏ విషయాలు తెలుసుకొనే మార్గం లేదు.  

అలాగే  పంచ కర్మేంద్రియాలు  (అంటే వాక్కు, పాణి, పాదం, ఉపాస్త, పాయువుల వాడుక భాషలో కంఠము, చేతులు, కాల్లు, జననాంగములు, విసర్జనాంగములు) ఉన్నాయి. వీటితో మాట్లాడడము, పని చేయడము, అటు ఇటు వెళ్ళగలగడము, సంతానం కనడము, మలమూత్ర విసర్జనము జరుగుతాయి. ఈ కర్మేంద్రియముల ద్వారా మనము లోని భావాలను బయటకి వ్యక్తపరుస్తుంటాము (అంటే Outputs అన్నమాట). వీటివల్ల  తప్ప ఇంకే విధంగా మనలని మనం వ్యక్త పరచలేము. 

అయితే వీటన్నిటి వెనక ఉండేవి, మనకు కనబడనివి అంతఃకరణములు - ఇవి మనస్సు, బుద్ధి, అహంకారము, చిత్తము అనే నాలుగు. 

- నేనున్నాననే చైతన్యమే 'చిత్తము'. 

- నేను, నాది అని తలపించేదే 'అహంకారము'.  

- తప్పొప్పులను ఆలోచింపజేసేదే 'బుద్ధి'. 

- సంకల్ప వికల్పములకు ఆలవాలము 'మనస్సు'. 

ఈ వచనమ్లో ప్రధానము మనస్సు గురించిన చర్చ. మనసెప్పుడు ఎదో చెయ్యాలి (సంకల్పం), ఏదో చేయకూడదు (వికల్పం) అని తలుస్తూ ఉంటుంది. ఉదాహరణకు, ఉన్నట్టుంది మొన్న వంకాయ కూర బావుండింది, మళ్ళి తినాలి అనిపిస్తుంది; కొనడానికి వెళ్ళారు. వెంటనే దానికన్నా ఈ దుకాణంలో బెండకాయలు ఇంకా బాగున్నాయి, వంకాయరేపు చెయ్యొచ్చులే అని ఇంకో అలోచన. 

ఎప్పుడూ ఇది ఇష్టం, ఇది అయిష్టం అని చెబుతూ ఉంటుంది. చిన్న పిల్లలనుండి, ముసలివారి వరకు అందరిలోనూ మనసు చేసే పని ఇదే. 

ఈ మనస్సు మనకి బహిరంగంగా కనబడకపోయినా ఎప్పుడూ పైన చెప్పిన జ్ఞానేంద్రియాల నుండి ప్రతిక్షణం సమాచారం స్వీకరిస్తూ, కర్మేంద్రియాలకు ఏమి చేయాలో సూచిస్తూ, ఇంద్రియాలనన్నింటిని ఈ మనస్సు పూర్తిగా తన అదుపాజ్ఞలలో ఉంచుకుంటుంది. 

ఉదాహరణకు ఇంట్లో అంతా సంతోషంగా ఏదో మాట్లాడు తున్నారు. నా మనస్సు చికాకుగా ఉంది. వెంటనే ఎదో ఆలోచించకుండా అరిచేసాను - అంటే వాక్కు మనస్సు అధీనంలోకి వెళ్లి పోయింది. అక్కడ వాతావరణం మార్చేసాను; అది పరిణామాల తీవ్రతని ఆలోచించే విచక్షణ నా మనసుకి ఉండదు. ప్రతీ చోటా ఉండే పరిస్థితికి కారణం అక్కడ ఉండే వాళ్ళ మనస్సు యొక్క స్థితి మాత్రమే - అది సుఖమైన, దుఃఖమైనా, సంతోషమైన, ఏడుపైనా, భయమైనా, భ్రాంతైనా ఏదైనా సరే.   

   

మనస్సు కొత్తకొత్త విషయాలను ఇంద్రియాల ద్వారా నేర్చుకుని, వాటిలో తనకు నచ్చిన వాటిని మళ్లి మళ్ళి కావాలని అడుగుతుంది. ఉదాహరణకు ఒక కొత్త వంట తిన్నారనుకోండి. ఇదివరకెప్పుడూ తినలేదు. కానీ నచ్చింది. మళ్లీ అది తినిపించమని మనస్సు ఇంద్రియాలను ఉత్సాహపరుస్తుంది. ఇలాంటి మనస్సుకు వశులమై మనము నిత్యం జీవితం గడుపుతున్నాము. 

ఈ మనస్సుకి ఒక్క క్షణం కూడా తీరిక ఉండదు. నడుస్తున్నా, కూర్చున్నా, నిలబడ్డా, పడుకున్నా మనస్సుకు మాత్రం తీరిక ఉండదు.  ఎపుడూ ఒకదాని తరువాత ఒకటి ఆలోచనలు, కోరికలే! అరే పది నిముషాలు శివ పూజకు కూచుంటే అప్పుడు కూడా ఏవో ఆలోచనలు - ఉద్యోగమని, పిల్లలకు ఎదో మరిచామని, ఇంకేదో చేయాలని. ఒక చోట నిలువదే?!

అందుకే మనస్సుని కోతితో పోల్చారు బసవన్న. ఇలాంటి చపలమైన కోతిలాంటి మనస్సు నా అదుపులో ఉండట్లేదు. దీన్ని పట్టడం నావల్ల కావట్లేదు. నీకే ఇస్తున్నాను, నీ పాదాలనే పువ్వులచుట్టు తుమ్మెదవలే తిప్పుకోవయ్యా అని అడిగారు. అంతే కాదు ఇది నీ ధర్మం అని శివుని ముందలి కాళ్ళకు బంధాలు వేసేసారు. 

ఈ పోలిక కేవలం బసవన్నే కాదు. ఆదిశంకరులు కూడా అదే కోరారు, శివానందలహరిలో -

సదా మొహాటంవ్యా చరతి యువతీనాం కుచగిరౌ

నటత్యాశాశాఖాస్వటతి ఝటితి స్వైరమభితః । 

కపాలిన్భిక్షో మే హృదయకపిమత్యంత చపలం

ధృడ భక్త్యా భంద్వా శివ భవదధీన కురు విభో॥   

ఎప్పుడూ యువతి మోహంలో వారి హృదయ స్థానాన్నిఆశిస్తూ తిరుగుతూ ఉంటుంది నామనస్సు. ఆశలనే కొమ్మలపై ఇష్టం వచ్చినట్లు అటు ఇటు దూకుతూ చంచలగా ఉంటుంది. అలాంటి అత్యంత చపలమైన ఈ మనస్సనే కోతిని నీ కపాలపు భిక్ష పాత్రలో వేస్తున్నాను. నువ్వు ధృఢభక్తి అనే తాడుతో కట్టి నీ అధీనంలో ఉంచుకోవయ్య శివా!!  

ఒక నిజభక్తునికి భగవంతున్ని ఏమి కోరాలో తెలియాలి. అందుకే గురువులంతా మన స్థానంలో తమని పెట్టుకొని బోధించారు. ఒంకొకరి దౌర్బల్యాలను ఎత్తి చూపడంకన్నా బసవన్న ఇది తన దౌర్బల్యమని తనమీద వేసుకొని ఈ వచనంలో వేరొకరిని నొప్పించకుండా బోధిస్తున్నారు- మనస్సనే కోతిని శివునికి అర్పించుకోమని.

    

ఒక్కసారి మనస్సుని నిగ్రహించగల్గితే, ఇంద్రియాలన్నీ అదుపులో ఉంటాయి. చుట్టూ వాతావరణమంతా శివమయమవుతుంది. కాని అది మనతరం కాదు - చాలా కష్టం. కాబట్టి ఈ విషయాన్నీ గ్రహించి ఆ శివున్నే వేడుకుందాం.   

శరణు శరణార్థి!!