32. Ariduda Ariyalolladu - Basavanna

కన్నడ వచనం 

ಅರಿದುದ ಅರಿಯಲೊಲ್ಲದು, ಅದೆಂತಯ್ಯಾ?
ಮರೆದುದ ಮರೆಯಲೊಲ್ಲದು, ಅದೆಂತೆಯ್ಯಾ?
ಅರಿದು ಮರೆತ ಮನವ 
ಕೂಡಲಸಂಗಯ್ಯ ತಾನೆ ಬಲ್ಲ...!

తెలుగు లిపిలో 

అరిదుద అరియలొల్లదు, అదెంతయ్య?
మరెదుద మరెయలొల్లదు, అదెంతయ్య?
అరిదు మరెత మనవ 
కూడలసంగయ్య తానె బల్ల..!


తెలుగు వచనం 

తెలియాల్సింది తెలియనొల్లదు, అదెటువంటిది?
మరువాల్సింది మరువనొల్లదు, అదెటువంటిది?
తెలిసి మరిచే మనసు, కూడలసంగయ్యకే ఎరుక..!

వచనకర్త ఆంతర్యం 

ఉపయోగపడే విషయాలను (అంటే ఆత్మజ్ఞానము వంటివి) పట్టించుకోకుండా పనికిమాలిన విషయాలను పట్టుకొని కూచుంటుంది మనసు. ఇది అజ్ఞానమని తెలిసినాకూడా మరచి పోతుంది. అలాంటి మనసుని తెలియడం ఆ శివునికే సాధ్యం. 

విశ్లేషణ 

ప్రొద్దున్నే మనతో పాటు లేస్తుంది. అప్పట్నుంచి ఎవో అలోచనలు. స్నానం చేసి పూజలో కూర్చుంటే.. శరీరం అక్కడ, మనస్సు మాత్రం ఇంకెక్కడో. రోజంతా పనిలో కూరుకుపోయి అలసిపోతుంది. అయినా ఒక పది నిముషాలు సాయంత్రం నిశ్శబ్దంగా కూర్చొని ధ్యానంలో నిమగ్నమవలేదు. అప్పుడూ  ఎవో ఆలోచనలు. ఇంత సేపు చికాకు పడ్డావు గదా, సాయంత్రమైంది. కనీసం ఇప్పడైన ప్రశాంతంగా ఉండగలవా అంటే ఉండలేదు. పోనీ నిద్ర పోయినతరువాతైన విశ్రమిస్తుందా అంటే అదీ లేదు కలల్లో కూడా ఆలోచనలే, ఎప్పుడో గాఢ నిద్రలో తప్ప. చింతలే చింతలు.  భగవత్సమ్భందమైన ఆలోచనలకూ, ఆత్మ విచారణకు తీరిక ఎక్కడ? ఇవి ముఖ్యమైన విషయాలని తెలుసు, తెలిసుకోవాలని తెలుసు. కాని మనస్సుకి బద్దకము. తెలుసుకోవడానికి ఇష్టపడదు. పైగా ఎవో సాకులు. సమయం సరిపోదని. తనకు తానే నచ్చజెప్పుకుంటుంది ఫరవాలేదులే అని. తెలియాల్సింది తెలియనొల్లదు .. అదెటువంటిది? 

ఎవరో ఎదో అన్నారని బాధ. పక్కింటి వాళ్ళ కుక్కపిల్ల గురించిన ఆలోచన. ఏనాడో సాధించిన గొప్పలు ఆలోచించుకొని మురిసిపోవడం. లేదా ఎదో చేయలేక పోయానని బాధ పడడం. నిరుపయోగమైన విషయాలు అవసరం ఉన్నా లేకున్నా మళ్లీ మళ్లీ గుర్తు తెచ్చుకుంటుంది. వాటిని మరచి పోవాలని తెలుసు. పక్కవాళ్ళు కూడా  తట్టుకోలేక అదే సలహా ఇస్తారు. కానీ వదిలి పెట్టదు. మరువాల్సింది మరువనొల్లదు, అదెటువంటిది?

బాలాస్తావతీ క్రీడాసక్తః
తరుణస్తావత్తరుణీసక్తః |
వృద్ధస్తావాచ్చింతాసక్తః
పరమే బ్రహ్మణి కో పి సక్తః?

బాల్యంలో ఆటలపై ఆసక్తి, యవ్వనంలో కుటుంబమని ఆసక్తి, వృద్ధాప్యంలో ఏదో సాధించలేదనే చింతలపై ఆసక్తి. మరి పరబ్రహ్మముపై ఎప్పుడు ఉంటుంది ఆసక్తి? అని ఆదిశంకరులు అడిగినట్లు. ఎప్పుడూ ఏదో ఒక చింతలోమునిగి ఉన్న మనస్సు ఏది పట్టించుకోవాలో ఏది వదిలేయాలో తెలిసినా ఆ విషయాన్ని మరచి పోతుంది. జీవితంలో ఏంతో కష్టపడ్డారు. ఎన్నో అనుభవాలు. పిల్లలు పెద్దవాళ్ళయ్యారు. వాళ్ళ కాళ్ళపై వాళ్ళు నిలబడ్డారు. వారికి పెళ్ళిళ్ళయి పోయాయి. బాధ్యత తీరింది అనుకొని వారితో ఉన్న అనుబంధాన్ని తగ్గించుకోవాలని తెలుసు. కానీ విషయం మరచి ప్రతీ విషయంలో బంధం పెంచుకొని ఏర్పరచుకొని తద్వారా బాధల్లో పడుతూ ఉంటారు. పట్టు విడువాలని తెలుసు. కానీ మనస్సు విడువనివ్వదు. బంధాలను పెంచుకుంటూ పోతాము. అనుభవంతో తెలుసు అయినా మరచి పోతాము. ఇదే తెలిసి మరిచే మనస్సు.   

ఇటువంటి మనస్సు తెలియడం అదుపులో పెట్టడం ఎవరికి సాధ్యం? పశువుల వలె బంధాలలో చిక్కుకున్న వారిని కాచే పశు పాశ మోచనుడైన పశుపతి కూడల సంగమయ్యకు తప్ప!

  

  

31. Chala Beku Sharange - Basavanna

 కన్నడ వచనం

ಛಲಬೇಕು ಶರಣಂಗೆ ಪರಧನವನೊಲ್ಲೆನೆಂಬ
ಛಲಬೇಕು ಶರಣಂಗೆ ಪರಸತಿಯನೊಲ್ಲೆನೆಂಬ
ಛಲಬೇಕು ಶರಣಂಗೆ ಪರದೈವವನೊಲ್ಲೆನೆಂಬ
ಛಲಬೇಕು ಶರಣಂಗೆ ಲಿಂಗಜಂಗಮವನೊಂದೆಂಬ
ಛಲಬೇಕು ಶರಣಂಗೆ ಪ್ರಸಾದ ದಿಟವೆಂಬ
ಛಲವಿಲ್ಲದವರ ಮೆಚ್ಚ ಕೂಡಲಸಂಗಮದೇವಾ.


తెలుగు లిపిలో 

ఛలబేకు శరణంగె పరధనవనొల్లెనెంబ 
ఛలబేకు శరణంగె పరసతియనొల్లెనెంబ 
ఛలబేకు శరణంగె పరదైవవనొల్లెనెంబ
ఛలబేకు శరణంగె లింగజంగమనొందెంబ 
ఛలబేకు శరణంగె ప్రసాద దిటవెంబ 
ఛలవిల్లదవర మెచ్చ నమ్మ కూడలసంగమదేవ

తెలుగు వచనం 

ఛలముండవలె శరణునికి పరధనమునొల్లనని 

ఛలముండవలె శరణునికి పరసతినియొల్లనని 

ఛలముండవలె శరణునికి పరదైవమొల్లనని 

ఛలముండవలె శరణునికి లింగజంగమములొకటని 

ఛలముండవలె శరణునికి ప్రసాదము దిట్టమని 

ఛలములేనివాని మెచ్చడు మా కూడలసంగమదేవుడు 

వచనకర్త ఆంతర్యం 

శరణుడు ఇతరుల వస్తువులపై ఆశ పడడు. శరణుడు లింగము, జంగమముపై సమభావము కలిగి ఉంటాడు. శివార్పితమైన ప్రసాదముపై ప్రత్యేకమైన నమ్మకముతో ఉంటాడు.  పరమేశ్వరుడు అటువంటి వారినే మెచ్చుతాడు. 

విశ్లేషణ 

వీరశైవ శరణులకు ఉండవలసిన, లేదా అలవరచుకోవలసిన లక్షణాలను ఈ వచనంలో వివరించారు బసవన్న.  వీరశైవుడని పిలిపించుకోవాలంటే ఈ విషయాలలో నిశ్చయం ఏర్పరచుకోవాలి:

- పరధనము ముట్టుకోను 

- పరసతిని కాంక్షించను 

- నా దైవమైన శివుని విడిచి పరదైవముల చుట్టూ తిరగను 

- గురునాదత్తమైన లింగాన్ని, జంగమయ్యని ఒకే సమానంగా ఆదరిస్తానని, వారిమధ్య బేధాన్ని చూడనని 

- గ్రహించే ప్రతీవస్తువుని శివప్రసాదంగా స్వీకరిస్తానని, ప్రసాదము గట్టిదని, ఇతరములు ముట్టనని 

ఇటువంటి నిశ్చితమైన స్వభావాన్ని అలవరచుకోకపోతే ఆ శివుడైన అటువంటి శరణుని సహించడు. 

స్వార్థము పెరిగిపోతున్న నేటి సమాజంలో మౌళికమైన ఇటువంటి లక్షణాలను నిత్యం గుర్తు చేసుకుంటూ అలవరచు కోవలసిన అవసరం చాలా ఉంది. పాఠశాలలో నేర్పే విజ్ఞానం బ్రతుకుదెరువు నేర్పే విద్యైతే, మతము ఎలా బ్రతకాలో నేర్పే విద్య. మతము పనికి మాలిన విషయం కాదని, మంచి మనుషులుగా సమాజంలో బ్రతకడానికి అవసరమైనదని ఈ వచనం ద్వారా భావి తరాలవారికి నేర్పవలసి ఉంది.  ఇతరుల ధనమును ఆశ పడవద్దని ఒక్క లక్షణం పిల్లలకు చిన్నప్పటి నుండి నేర్పితే ఒక్క తరంలో ఒక దేశాన్నే మార్చేయవచ్చు. అలాగే విపరీత పోకడలతో ఎదుగుతున్న యువకులకు పరసతిని గౌరవించాలని నేర్పకపోవడమే కారణమని వేరే చెప్పవలసిన పనిలేదు. 

తమ స్వధర్మాన్ని చిన్నతనం నుండి నేర్పకపోతే పెద్దవారైన తరువాత తమ ధర్మం గొప్పతనం తెలియక ఇతరుల ధర్మాలని ఆశ్రయించే వారిని చాలామందిని చూస్తున్నాము. పిల్లలుగా ఉన్నప్పుడు, కష్టం తెలియనప్పుడు ధర్మం అవసరం అంతగా కనబడక పోవచ్చు. కాని కష్టం కలిగినప్పుడు ఓదార్చడానికి, ధైర్యం చెప్పడానికి ధర్మం, దైవము  రెండూ కావాలి. వాటిని ముందు నుండే అలవరచక పోతే, కష్టకాలం వచ్చినప్పుడు పెడదారి పట్టించడానికి చాలా ఇతరధర్మాలు వచ్చేసాయి. కొన్ని (అ)ధర్మాలు బలహీనతలను వాడుకొని ఇతరులపై హింసను ప్రోత్సహిస్తే, మరికొన్ని (అ)ధర్మాలు అధికారం కోసం దురాగతాలను ప్రోత్సహిస్తాయి. వీరికి మనిషికి కావలసిన ఆత్మజ్ఞానము ప్రొభోదించే దారితెన్నులు తెలియవు. అందుకే పరధర్మాన్ని, పరదైవాన్ని దురంగా ఉంచడం శరణులు ముందు నుండే అలవరచుకోవడం ఈనాడు చాలా ముఖ్యం.

జంగమ శబ్దానికి అర్థం కదలిక. ఊరూరా తిరిగుతూ శివజ్ఞానమును పంచే నిస్వార్థ శివజ్ఞానులైన జంగముని శివుని ప్రతిరూపంగా, చరలింగముగా  కొలవడం, శివుని జంగమను సమానంగా కొలవడం బసవన్న మనకు నేర్పిన అలవాటు. ఈ మధ్య జంగమల అవసరంలేదని కొందరు చేసే వితండవాదాలకు బసవన్న వచనాలే సమాధానం. అయితే ఈ సమానత్వాన్ని రక్షించుకొనే విధంగా జంగమలు కూడా నిత్యధర్మ పాలకులై, ధర్మప్రచారములో అనునిత్యం చరించవలసిన, మరియు ఎప్పుడూ ధర్మప్రచారములో తిరుగుతూ ఉండవలసిన అవసరం ఇదివరకటి కన్నా ఇప్పుడు ఇంకా ఎక్కువగా వుంది. 

గ్రహించే ప్రతి వస్తువును శివార్పితం చేయటంవల్ల ఉండే ప్రయోజనాలను, ప్రసాది స్థలము యొక్క లక్షణాలను ఇదివరకే ఈ వచనంలో చర్చించుకున్నాము. 

బసవన్న బోధించిన ఈ శరణ లక్షణాలను నేటి వీరశైవులు కేవలం చర్చించుకోవడమే గాక ఆచరణలో అలవరచు కుంటారని ఆశిస్తూ.. 

శరణు శరణార్థి !!

30. Nambaru Neccharu Baride Karevaru - Basavanna

కన్నడ వచనం 

ನಂಬರು ನೆಚ್ಚರು ಬರಿದೆ ಕರೆವರು ನಂಬಲರಿಯರೀ ಲೋಕದ ಮನುಜರು
ನಂಬಿ ಕರೆದಡೆ ಓ ಎನ್ನನೆ ಶಿವನು?
ನಂಬದೆ ನೆಚ್ಚದೆ ಬರಿದೆ ಕರೆವರ
ಕೊಂಬ ಮೆಟ್ಟಿ ಕೂಗೆಂದ ಕೂಡಲಸಂಗಮದೇವ

తెలుగు లిపిలో 

నంబరు నెచ్చరు బరిదె కరెవరు, నంబలరియరీ లోకద మనుజరు 

నంబి కరెదడె ఓ ఎన్ననె శివను?

నంబదె నెచ్చదె  బరిదె కరెవర 

కొంబ మెట్టి కూగెంద కూడలసంగమదేవ 

తెలుగు వచనం 

నమ్మరు మెచ్చరు ఊరికె పిలుతురు, నమ్మకమెరుగరి లోకపు మనుజులు 

నమ్మి పిలిచిన ఓ యనడే శివుడు?

నమ్మక మెచ్చక ఊరక పిలుచువారి 

కొమ్ముగట్టి  కూయమనె కూడలసంగమ దేవుడు!

వచనకర్త ఆంతర్యం 

ఆ శివున్ని మనస్పూర్తిగా నమ్మి పిలిచిన తప్పక స్పందిస్తాడు. నమ్మకము పెట్టక నాటకమాడిన వాని అహంకారము త్రుంచును కూడలసంగమేశ్వరుడు. 

విశ్లేషణ 

భక్తి అనే పదానికి అసలైన అర్థాన్ని వివరిస్తుంది ఈ వచనము. భక్తి అంటే నమ్మకము, విశ్వాసము, అపారమైన ప్రేమ. ఎన్నాళ్ళనుండో కొలుస్తున్నాను. అయినా కనబడడే, పట్టించుకోడే. అసలున్నట్టా? లేనట్టా? లేడనే విశ్వాసం, ఉన్నాడేమోననే  చిన్న అనుమానం!! ఆ అనుమానంతో పోన్లే అని ఒక పూజ. ఇది మానసిక పరిస్థితి - ఇక శివుడు ఎలా స్పందిస్తాడు?  

సాధారణంగా శివుడున్నాడన్న నమ్మకంతో కాక ఏవో కోరికలతో కొలవడం జరుగుతోంది. ఏ పూజ చేసినా, వ్రతం చేసినా 'ఇష్టకామ్య సిద్ధ్యర్థం' అని ఎదో కోరికను ముందు పెట్టుకొని చేయడం అలవాటైపోయింది. భగవంతున్ని కోరుకోవడం తప్పు కాకపోవచ్చు. కాని చేసేవారికి ఆ కోరికలు తీరుతాయన్న నమ్మకంగూడా ఉండదు. దేవునిపై విశ్వాసం ఉండదు. వెంట్రుక వేసి లాగి చూద్దాం - వస్తే కొండ వస్తుంది, పోతే పోయేది ఒక వెంట్రుకే కదా అనే తరహా అభిప్రాయం. 

ఇక ఇంకొక రకం, ఎంత డంబచారంగా చేస్తున్నామా అని. ఎంత ఖర్చు పెట్టాము, ఎన్ని హంగులతో చేసాము అనేవి ముఖ్యమైపోతున్నాయి. చేయించే వారుకూడా వాటినే ప్రోత్సహిస్తున్నారు. ఇన్ని ఏర్పాట్లు చేసికూడా పూజించేటప్పుడు మనస్సు అక్కడ నిలపలేరు. పూజ చేయించుకుంటున్న వారు ఎవరొస్తున్నారు, ఎవరు పోతున్నారు అని, పూజ కోసం పీటలమీద మనిషి -ఎక్కడెక్కడో తిరిగే ధ్యాస. చేయించే వారి మనస్సు కూడా ఒకవైపు మంత్రాలు వల్లిస్తూ, ఒంకోవైపు ఎవరికో సైగలు చేస్తుంటారు. ఇక అక్కడ భక్తి ఎక్కడుంది? అందుకే ఇదంతా ఒక తంతు కింద మారిపోతుంది. 

ఇక భక్తిని అమ్ముకునే వారు మరికొందరు. భగవంతుని పేరుతో జనులని భయపెట్టి, భ్రమపెట్టి, మభ్యపెట్టి తమకి ప్రాప్తించిన శక్తిని, తెలివిని దుర్వినియోగపరచి, కోరికలు తీరుస్తామని మోసం చేస్తుంటారు. వీళ్ళ వెంట తిరిగే వారికి శివుని పైకన్న ఇటువంటి వారిపైనే నమ్మకం ఎక్కువ. దేవుని పేరు చెప్పి ఆకాశం నుండి బంగారు గొలుసులు తీస్తారు - ఎవరికి ఉపయోగం? కూర్చోబెట్టి భజనలు, నానా డంబచారం. శివ శివా అంటూ పిలుస్తూ చేసే మోసాలు. 

నమ్మకాలు లేక చేసే వాటికి శివుడి నుండి ప్రతిస్పందన ఉండదని మొదటి ప్రస్తావన.  

కామ్యసిద్ధికి సంబందించిన పూజలు కాకుండా నిత్య శివపూజను, మనస్సు కేంద్రీకరించి చేసే శివార్చనను ప్రతిపాదిస్తుంది వీరశైవం. ఇక్కడ పూజ ఒక తంతులాగా కాకుండా ఇష్టంతో చేయవలసిన విధి. అందుకే అది ఇష్టలింగ పూజగా పిలవబడింది. ఎలాంటి డంబచారాలు లేవు. ఎవ్వరికి చెప్పుకోవలసిన, చూపుకోవలసిన పని లేదు. బీద, గొప్ప తారతమ్యాలు లేవు - అందరికీ ఒకే విధి. ఒకరు వచ్చి చేయించాస్లిన పనిలేదు. అలా అలవరచుకొని మనస్సుపెట్టి పిలిస్తే శివుడు తప్పకుండా పలుకుతాడని రెండవ ప్రస్తావన. ఆధారాలు? కన్నప్పకున్న్డది నమ్మకం, గొడగూచి కున్నది నమ్మకం - వాళ్ళకి అక్కడ శివలింగం రాయి కాదు, శివుడే. అందుకే శివునికి తినిపించారు. 

నమ్మకం లేకుండా పిలిచేవారికి ఇంకా ప్రయత్నించమని వేచియుండమని నిల్చోబెడతాడు - మెడకు కొమ్ము వాయిద్యాన్ని కట్టి ఇంకా గట్టిగా కూయమంటున్నారు. నమ్మకము లేకుండా ఎంత గట్టిగ అరచినా ఫలితం ఉండదు. 

శరణు శరణార్థి!!